Święty Wojownik Sarkis (Sergiusz) zwany także Grekiem i jego syn Martiros. Wczesnochrześcijański (IV w.) męczennik pochodzący z Azji Mniejszej, generał rzymski.
Gdy rozpoczęły się prześladowania chrześcijan za Juliana Apostaty, Jezus objawił się Sarkisowi i polecił uciekać do jego ziemi obiecanej – Armenii. Gdy wojska Juliana zbliżały się do Antiochii i Syrii, władca ormiański Tiran nakazał Sarkisowi uciekać jeszcze dalej do Persji. Król Persji Szapur II, słysząc, że Sarkis jest doświadczonym wojskowym, wyznaczył go na dowódce swojej armii. Z pomocą Boga udało się odepchnąć oddziały Juliana Apostaty oraz dokonało się nawrócenie 14 żołnierzy perskich, którzy później wraz z Sarkisem ponieśli śmierć męczeńską.
Szapur II, gdy dowiedział się o religii, jaką wyznaje Sarkis i jego towarzysze postanowił sprawdzić ich wiarę. Zabrał ich oraz syna Sarkisa do świątyni ognia i kazał składać ofiary swoim bogom. Sarkis powiedział, że ogień nie jest żadnym bogiem, gdyż człowiek może go zniszczyć, po czym, jak przystało na prawdziwego Sługę Bożego, zdemolował pogańską świątynię. Na oczach Sarkisa zabito jego syna oraz 14 towarzyszy, którzy wcześniej zostali ochrzczeni. Gdy perski król dowiedział się, że więzień jeszcze bardziej zacieśnił relację z Bogiem nakazał go od razu zabić. Przed śmiercią Sarkisowi ukazał się Anioł Boży zwiastując otwarte dla niego Królestwo Niebieskie, a po jego śmierci nad ciałem pojawiło się tajemnicze światło.
Wojownik-męczennik należy do najbardziej czczonych świętych w Armenii, gdzie znajduje się jego ciało. Jest patronem młodzieży i miłości, a jego święto wypada na 63 dni przed Zmartwychwstaniem. W ormiańskiej tradycji jest porównywany ze św. Walentym na zachodzie. Zgodnie z legendami Sarkis ma zsyłać ludziom różne wizje, głównie dotyczące miłości, a modlitwy o małżonka za jego wstawiennictwem są szczególnie skuteczne.
♦
Tradycja: w przeddzień św. Sarkisa pieczenie słonych ciasteczek w Panik (prow. Szirak, Armenia; 15 lutego 2019); Fot. FB Սեդ Քալաշյան |
W Armenii dzień św. Sarkisa obchodzony jest bardzo uroczyście. Od rana, we wszystkich ormiańskich kościołach pod wezwaniem św. Sergiusza są odprawiane uroczyste msze, po czym następuje błogosławienie młodzieży. Corocznie wśród młodych ludzi organizowane są różne konkursy w kilku kategoriach: miłości do Boga, do ojczyzny, do rodziców, wzajemnej miłości. W mieście organizowane są zabawy, ludzie obdarowują się kartkami z życzeniami i słodyczami.
Drugą tradycją w starożytnej Armenii było to, że dzień wcześniej młodzi Ormianie wystawiali tacę z pochindem (mąka z parzonej pszenicy) na noc na dach lub na balkon. Wierzono, że w noc przed świętem zdarzają się prawdziwe cuda! Św. Sergiusz w towarzystwie aniołów przejeżdża na swoim białym koniu przez niebo, u kogo na tacy zostawi biały ślad kopyt swojego konia, w tym roku ten człowiek spotka swoją drugą połowę.