Հայ Կաթողիկէ Եկեղեցին Լեհաստանում

W liturgii ormiańskiej to kolejna niedziela „kolorowa”, tym razem Czerwona (Karmir). Nazwa nie ma znaczenia liturgicznego. To popularne, tradycyjne określenie, które nawiązuje do kolorów, jakie przyjmuje przyroda w okresie wczesnej wiosny. Kieruje ono jednak naszą myśl ku drogocennej, najświętszej krwi Chrystusa, wylanej „za nas i za wielu” dla naszego zbawienia, a także ku niezliczonym męczennikom, którzy oddali lub teraz oddają życie za wiarę.

Dzisiejszą niełatwą Ewangelię łatwiej zrozumieć, gdy weźmie się pod uwagę, że Jezus odpowiada w niej na zarzuty faryzeuszów, że uzdrowił w szabat (ew. wg św. Jana 5, 1-18). Przecież w szabat nie wolno nic robić, niczego dokonywać – głosili faryzeusze. Jednak Jezus jest panem szabatu, sam go stworzył. Nie czyni niczego od siebie, ale spełnia wolę Ojca, który przecież wciąż działa. Jest jedno z Ojcem i jest Mu równy. Jest Bogiem i dlatego może być naszym Zbawicielem.
Kto w Niego wierzy, ma życie. Dzięki Niemu każdy może to życie odzyskać, odnowić, może duchowo zmartwychwstawać każdego dnia. Bo zmartwychwstanie w ujęciu Ewangelii św. Jana, dotyczy nie tylko spoczywających w grobach, ale wszystkich, w których umarły lub osłabły miłość, wiara, nadzieja. Jezus zawsze daje nową szansę – to główne przesłanie Ewangelii i okresu wielkanocnego. I Jezus nie zapomni o tych, którzy „pełnili dobre czyny”.

Obecna niedziela, zwana popularnie Niedzielą Zieloną (Kanacz Kiraki) nawiązuje do wiosennego przebudzenia przyrody, ale także do nowego życia, jakie pojawiło się w sercach uczniów Jezusa i w nowo założonym Kościele po cudzie zmartwychwstania.

Oficjalnie w liturgii ormiańskiej to Niedziela Kościoła Powszechnego, dosłownie: Niedziela Kościoła Światowego (Aszcharchamatran Kiraki).
W tę niedzielę w liturgii ormiańskiej wspomina się pierwszy Kościół, który gromadził się w Wieczerniku na jerozolimskim Syjonie. 

Zachęcam, byśmy 24 kwietnia w sposób szczególny uczcili Dzień Pamięci o Ludobójstwie Ormian.

Nie możemy, jak co roku, gromadzić się przy chaczkarach w różnych ośrodkach w Polsce (Kraków, Wrocław, Gdańsk, Warszawa, itd.), by wspólnie się  modlić, złożyć kwiaty, oddać hołd ofiarom.

Nie możemy przejść ulicami miast z transparentami i flagami ormiańskimi w marszach pamięci, by nieustannie przypominać o tej tragedii. Możemy jednak tę pamięć kultywować indywidualnie czy w rodzinach. Możemy także się modlić za ofiary tej rzezi, o pokój, ale także modlić się za wstawiennictwem męczenników ormiańskich.

Chcę przypomnieć, że mamy świętych męczenników ormiańskich z czasów Ludobójstwa: 

• w 2001 r. został beatyfikowany w Watykanie przez Jana Pawła II Ignacy Maloyan [TUTAJ biogram - red.] ormiańskokatolicki arcybiskup Mardin w Turcji, który zginął śmiercią męczeńską. Uwięziony i straszliwie torturowany nie zgodził się przejść na islam. Przed rozstrzelaniem 11 czerwca 1915 r. odrzucił propozycję ocalenia życia za cenę wyrzeknięcia się swej wiary. 

• w sierpniu 2015 został beatyfikowany Flawian Michał Melki, syryjskokatolicki biskup zamordowany w czasie ludobójstwa Ormian i Asyryjczyków 29 sierpnia 1915 za odmowę przejścia na islam. Uroczysta beatyfikacja odbyła się w Libanie, ceremonii w imieniu papieża Franciszka przewodniczył kard. Angelo Amato.

• 23 kwietnia 2015 Ormiański Kościół Apostolski kanonizował ofiary ludobójstwa z początku XX wieku, uznając ich za męczenników. Z względu na ilość kandydatów na ołtarze była to, jak się uznaje, największa kanonizacja w dziejach chrześcijaństwa (1,5 mln. męczenników). Kanonizacji, wówczas w przeddzień setnej rocznicy tragicznych wydarzeń, dokonali w Eczmiadzynie dwaj ormiańscy katolikosi, Karekin II i Aram I, w obecności przedstawicieli innych wyznań, także przedstawicieli Kościoła Rzymskokatolickiego oraz Ormiańskatolickiego. Wspomnienie nowych świętych wyznaczono w apostolskim kalendarzu liturgicznym 24 kwietnia jako „dzień świętych męczenników, którzy ponieśli męczeńską śmierć za wiarę i ojczyznę podczas ludobójstwa Ormian".

Symboliczna niezapominajka - fioletowa, zarazem błękitna - niech będzie znakiem pamięci o tragedii, a zarazem o męstwie, chwale i wierze męczenników ormiańskich z lat 1915-1917, którzy zginęli za ojczyznę i wiarę chrześcijańską.

24 IV będę się modlił indywidualnie przy chaczkarze na Skwerze Ormiańskim (Warszawa -Sadyba)
oraz przy chaczkarze przy Świątyni Opatrzności Bożej (Warszawa- Wilanów)

ks. Józef Naumowicz

Nadal nie możemy spotykać się w kościołach na mszach św., nawet w tak ważnym dniu, jak 24 kwietnia, kiedy to odbywają się zwykle uroczystości dla upamiętnienia Ludobójstwa Ormian z 1915 r.

Możemy łączyć się w tym dniu oglądając transmisje uroczystych liturgii z Armenii i Libanu, które będą sprawowane bez udziału wiernych.

MSZA ŚW. ORMIAŃSKOKATOLICKA
będzie transmitowana z katedry w Giumri (Armenia)

W PIĄTEK 24 KWIETNIA 2020 R. O GODZINIE 10.30 (8.30 czasu polskiego)

na FB Ordynariatu Ormiańskiego Kościoła Katolickiego dla Armenii i Europy Wschodniej
https://www.facebook.com/haykatoxikeekexeci/

*

W kościele ormiańskiego Kościoła apostolskiego pw. św. Neszana w Bejrucie (Liban)

W PIĄTEK 24 KWIETNIA 2020 R. O GODZINIE 12.30 (11.30 czasu polskiego)
zostanie odprawiona

LITURGIA EKUMENICZNA
dla upamiętnienia wszystkich Ofiar Ludobójstwa (uznanych przez Kościół apostolski za świętych),

w której wezmą udział przedstawiciele trzech Kościołów ormiańskich:
apostolskiego, protestanckiego i katolickiego

Liturgia będzie transmitowana na stronie  ormiańskiego Kościoła apostolskiego w Libanie,
Լիբանանի Ազգային Առաջնորդարան - Armenian Prelacy of Lebanon
https://www.facebook.com/armprelacylb/

« Niedziela Palmowa 9.04.2017, Ormiańskokatolicka Parafia Centralna, Warszawa;
poniżej: Tashir, prow. Lori, Armenia, 14.04.2019 r.

NIEDZIELA PALMOWA. Uroczysty wjazd Jezusa do Jerozolimy
ԾԱՂԿԱԶԱՐԴ. Հիսուսի հաղթական մուտքը Երուսաղեմ

Niedziela Palmowa rozpoczyna Wielki Tydzień, który w Kościele ormiańskim, jak w innych Kościołach wschodnich oraz prawosławnych stanowi osobny okres i formalnie nie zalicza się już do Wielkiego Postu (w obrządku łacińskim Wielki Post kończy się w Wielki Czwartek rano, potem zaczyna się tzw. triduum paschalne - trzy wielkie dni Paschy, które w wszystkich wyznaniach chrześcijańskich są upamiętnieniem Ostatniej Wieczerzy, męki, ukrzyżowania, złożenia do grobu i zmartwychwstania Jezusa).

Na kilka dni przed Paschą Jezus udał się do Jerozolimy, by tam obchodzić – jak inni liczni pielgrzymi - wielkie doroczne święto. Ponieważ głośno było już o Jego nauczaniu, o niedawnym wskrzeszeniu Łazarza i innych cudach, wielu szło za Nim lub witało Go po drodze. „Ogromny tłum” kładł swe szaty przed Nim, „inni obcinali gałązki z drzew i ścielili na drodze”. Witano Go jak króla, proroka, Mesjasza. On jednak przybywał nie w charakterze zwycięzcy, nie na rydwanie czy w zbrojnym zaprzęgu, ale jako władca skromny i „łagodny, siedzący na osiołku”.
Niedziela Palmowa upamiętnia to uroczyste przybycie Jezusa do Jerozolimy na kilka dni przed świętem Paschy i kilka dni przed Jego Męką. Dziś dołączamy do owego ogromnego tłumu, który idzie za Jezusem, wielbi Go radosnymi okrzykami i śpiewem, wyznając w ten sposób swoją wiarę. Dziś błogosławimy i niesiemy w rękach palmy albo inne gałązki czy kwiaty: w tradycji ormiańskiej i polskiej są to często gałązki wierzby, które mają takie same znaczenie jak palmy, wyrażając cześć dla Przybywającego w imię Pańskie, ale także wiarę w Niego.
W liturgii ormiańskiej rzadziej używa się nazwy Niedziela Palmowa (Armavenyac Kiraki), częściej Niedziela Kwietna (Ծաղկազարդ, Caghkazard, dosłownie: Udekorowana kwiatami, ukwiecona, kwietna). Także w polskiej tradycji kiedyś nazwano ją Niedzielą Kwietną – nie dlatego, że zwykle przypada w czasie gdy pojawiają się pierwsze kwiaty, ale że wtedy błogosławiono zielone, świeżo rozkwitłe gałązki ku czci Jezusa.
Uroczyste przybycie Pana do Jerozolimy, poprzedzone wskrzeszeniem Łazarza, przygotowuje do męki oczekującej Chrystusa, ale jest także zapowiedzią radości wielkanocnej. Jak w życiu, tak i w liturgii radość przeplata się z powagą, krzyż łączy się z chwałą.

W Kościele ormiańskim w Niedzielę Palmową błogosławi się dzieci – na pamiątkę dzieci jerozolimskich, które podczas wjazdu Jezusa do Jerozolimy szczerze i radośnie witały Chrystusa wołając: „Hosanna Synowi Dawidowi”. Na Zachodzie słynna jest antyfona na Niedzielę Palmową Púeri Hebraeorum: „Dzieci Hebrajczyków wyszły na powitanie Pana, wołając: Hosanna na wysokości”.

» List do Filipian 4, 4-7, Ewangelia wg św. Mateusza (21, 1-17)

Wskrzeszenie Łazarza
Hiszatak Ghazaru harutianyn - Յիշատակ Ղազարու յարութեան

W liturgii ormiańskiej ważnym momentem jest sobota przed Niedzielą Palmową – to Sobota św. Łazarza upamiętniająca wskrzeszenie Łazarza jako zapowiedzi Zmartwychwstania. Nieszpory w tę sobotę rozpoczynają się od obrzędu „otwarcia drzwi” (Դռնբացեք - dyrnbacek) - to symbol otwarcia dla nas bram nieba, jak wyraża to dialog kapłana stojącego przed zamkniętymi drzwiami kościoła z kantorem wewnątrz świątyni. W niektórych parafiach ormiańskich obrzęd „otwarcia drzwi” odbywa się nie na początku sobotnich nieszporów, ale na początku liturgii Niedzieli Palmowej. W każdym razie, od nieszporów Soboty św. Łazarza zasłona ołtarzowa zakrywająca ołtarz przez cały Wielki Post, zostaje odsłonięta i odtąd jest używana podczas litugii jak w ciągu roku.

Sobota św. Łazarza to w liturgicznym kalendarzu ormiańskim 41. dzień Wielkiego Postu. Stąd ona kończy 40-dniowy okres wielkopostny.

ks. prof. Józef Naumowicz, 2019

15 lat temu, 2 kwietnia 2005 roku, Polska zatrzymała się na moment. Dokładnie o 21.37 Stolica Apostolska wydała komunikat: Ojciec Święty powrócił do domu Ojca. Dziś przypada 15. rocznica śmierci św. Jana Pawła II.

Papież Franciszek wspomniał o niej w środę, 1 kwietnia, podczas audiencji generalnej, która podobnie jak w ostatnich tygodniach w związku z pandemią, odbyła się bez udziału wiernych. Zwracając się do Polaków, powiedział między innymi: "W tych trudnych dniach, które przeżywamy, zachęcam was do zawierzenia siebie Bożemu Miłosierdziu i wstawiennictwu świętego Jana Pawła II w przededniu 15. rocznicy jego śmierci".

Jan Paweł II kierował Kościołem blisko 27 lat, po tym, jak 16 października 1978 r. konklawe wybrało na papieża kardynała Karola Wojtyłę. Tego dnia o godzinie 18.17 zgromadzeni na placu św. Piotra w Rzymie ujrzeli smugę białego dymu z kaplicy Sykstyńskiej.

Jego przesłanie odzwierciedlały słowa wypowiedziane na początku misji: „Nie lękajcie się, otwórzcie na oścież drzwi Chrystusowi, otwórzcie drzwi jego zbawczej władzy”.

Jan Paweł II zmarł w sobotę, 2 kwietnia 2005 r. (w wigilię Niedzieli Miłosierdzia Bożego) o godzinie 21:37, mając prawie 85 lat, 59 i pół roku kapłaństwa, 27 i prawie pół roku pontyfikatu. Jan Paweł II przeszedł w nocy 30 marca ciężki zawał, ale po reanimacji odmówił przewiezienia do kliniki Gemelli i zmarł w swoim łóżku na Watykanie. Pontyfikat tego 264. następcy św. Piotra trwał 26 lat 5 miesięcy i 16 dni i był trzecim co do długości w historii papiestwa - po św. Piotrze i Piusie IX. Na datę liturgicznego wspomnienia św. Jana Pawła II wybrano 22 października - rocznicę uroczystej inauguracji pontyfikatu. Jego śmierć, jako głowy Kościoła katolickiego została ogłoszona publicznie, a informacja o niej natychmiast przekazana mediom. Był to ogromny szok dla wiernych.

Pogrzeb Jana Pawła II odbył się w Watykanie w piątek 8 kwietnia 2005, sześć dni po śmierci papieża. Prostą trumnę z drewna cyprysowego ustawiono na pl. Świętego Piotra. Mszy świętej koncelebrowanej przez 140 kardynałów oraz patriarchów katolickich Kościołów wschodnich przewodniczył kardynał Joseph Ratzinger, który jedenaście dni później został wybrany na papieża przyjmując imię  Benedykta XVI.

Pogrzeb był jednym z największych zgromadzeń chrześcijan w historii świata.  Szacuje się, że w nabożeństwie żałobnym brało udział ponad 200 prezydentów i premierów, a także przedstawiciele różnych religii światowych, w tym duchowni islamscy i żydowscy, łącznie ponad 300 tyś. osób, a w całym Rzymie na placach i skwerach 5 milionów, w tym ok. 1,5 mln pielgrzymów z Polski. Ponadto w wielu krajach świata odbyły się lokalne uroczystości żałobne.

» artykuł na stronie ekai.pl