„Tragedia, która wydarzyła się 106 lat temu,
jest wielką plamą na historii całej ludzkości”
- powiedział Kardynał Sandri, podczas mszy św. ormiańskokatolickiej w Kolegium Ormiańskim w Rzymie (Pontificio Collegio Armeno -Քահանայապետական Լեւոնեան Հայ Վարժարան).
W liturgii również uczestniczyli m.in.: bp Nunzio Galantino, przewodniczący Administracji Dóbr Stolicy Apostolskiej, abp Khajag Barsamian z Eczmiadzina, przedstawiciel Kościoła ormiańskiego w Stolicy Apostolskiej, ambasadorowie Armenii we Włoszech i Stolicy Apostolskiej, siostry ze zgromadzenia ormiańskich Sióstr Niepokalanego Poczęcia NMP z matką przełożoną Arousiag Sajonian, miejscowi wierni.
W niedzielę, 25 kwietnia, w bazylice pw. św. Bartłomieja miała miejsce modlitwa ekumeniczna za męczenników - ofiary Ludobójstwa. "Zagłada Ormian dała początek wielkim prześladowaniom. Na początku okrutnego XX w. męczennicy ormiańscy przypomnieli nam, że męczeństwo nie jest dla chrześcijaństwa zjawiskiem marginalnym, ale samym centrum Kościoła" – powiedział kard. Kurt Koch podczas ekumenicznego nabożeństwa. Zauważył, że począwszy od Zagłady Ormian chrześcijaństwo zaczęło się stawać coraz bardziej Kościołem męczenników na niespotykaną dotąd skalę. "Mamy dziś więcej męczenników niż podczas prześladowań chrześcijan w pierwszych wiekach". Kościół św. Bartłomieja ma dla Ormian szczególne znaczenie - był kościołem tytularnym kardynała Agadżaniana, a także wśród chrześcijańskich męczenników z I wieku zachowały się tam również relikwie męczenników ormiańskich.
» tekst na stronie VATICAN NEWS w j. polskim » tekst na stronie VATICAN NEWS w j. angielskim
» teksty w j. ormiańskim na stronie Ordynariatu Ormiańskiego Kościoła Katolickiego dla Armenii i Europy wschodniej: 1. 2.
zjęcia za FB ks. Haig Chahinian
W dniach 5-9 grudnia 2020 r. odwiedził Armenię Nuncjusz Apostolski abp José Avellino Betancourt. Przekazał wiernym katolickich wspólnot, z którymi się spotkał, wyrazy solidarności i wsparcia, wraz z błogosławieństwem od papieża Franciszka.
Niemal w przeddzień 32. rocznicy trzęsienia ziemi, które nawiedziło Armenię 7 grudnia 1988 r. 5 grudnia po południu arcybiskup złożył wizytę w szpitalu w Aszocku, ufundowanym przez św. Jana Pawła II dla ofiar tego trzęsienia. Obecnie szpital jest jednym z ośrodków na przyjęcie chorych na COVID 19, udziela też pomocy humanitarnej ofiarom wojny w Arcachu (Górskim Karabachu).
Tego samego popołudnia Nuncjusz Apostolski modlił się przy grobach żołnierzy, którzy zginęli podczas wojny. Odwiedził też wspólnotę sióstr Miłosierdzia Matki Teresy z Kalkuty w miejscowości Spitak. Siostry w tej chwili opiekują się żołnierzami okaleczonymi podczas wojny.
W niedziele 6 grudnia abp Betancourt uczestniczył w mszy św. w ormiańskokatolickiej katedrze pw. Świętych Męczenników w Giumri, tam też spotkał się z ofiarami wojny o Arcah i przybyłymi tu uchodźcami – modlił się z nimi, dodawał otuchy. Na spotkaniu z dyrektorem wykonawczym ormiańskiej Caritas rozmawiano o projektach realizowanych dla uchodźców i licznych sierot.
Również tego dnia po południu arcybiskup złożył pierwszą oficjalna wizytę w kościele pw. Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny w Panik, gdzie towarzyszył mu ks. Karnik Hovsepian, proboszcz tej parafii. Spotkał się z członkami miejscowego związku młodzieży. Ks. Karnik udzielił wyjaśnień o działaniach tutejszej wspólnoty katolickiej. Odwiedzili jarmark w budynku Oratorium, Muzeum Chleba i remontowaną salę im. Kard. Agadżaniana (Aghajanian Hall), części budynku Oratorium, która jest bardzo potrzebna i ma służyć tutejszym mieszkańcom, jednej z największych ormiańskich wspólnot katolickich. Wizytę w Panik zakończyło skromne przyjęcie.
W poniedziałek abp Betancourt gościł w Erywaniu u abp. Rafała Minassiana, Ordynariusza Ormiańskiego Kościoła Katolickiego dla Armenii i Europy Wschodniej. Spotkał się też z rektorem erywańskiego Seminarium Duchownego pw. Świętych Archaniołów, ks. Masztocem. Na spotkaniach rozmawiano o działaniach humanitarnych Ordynariatu na rzecz uchodźców, o trudnościach z jakimi obecnie mierzy się Kościół katolicki i cały naród.
7 grudnia delegat papieża został w Eczmiadzynie przyjęty przez patriarchę Kościoła apostolskiego, katolikosa Karekina II.
W uroczystość Niepokalanego Poczęcia Nuncjusz Apostolski odprawił mszę św. w domu sióstr Miłosierdzia Matki Teresy z Kalkuty, podczas której dwie nowicjuszki odnowiły śluby.
Tego samego dnia spotkał się z ministrem spraw Zagranicznych, oraz odbył oficjalna wizytę u Prezydenta Armenii, Armena Sarkisjana [TUTAJ artykuł]
» artykuł o wizycie na stronie Nuncjatury Armenii i Gruzji (w j. angielskim, włoskim)
SIOSTRY MIŁOSIERDZIA MATKI TERESY Z KALKUTY 
GIUMRI
PANIK
EŁ
27 lutego 2021 r - Msza św. 27 lutego 2021 r. po raz pierwszy Kościół Powszechny obchodzi liturgiczne święto św. Grzegorza z Nareku, 36. Doktora Kościoła. Z tej historycznej okazji o godz. 10.30 kardynał Leonardo Sandri, prefekt Kongregacji ds. Kościołów Wschodnich, przewodniczył uroczystej Mszy św. w watykańskiej Bazylice św. Piotra.
W koncelebrze uczestniczyli również rektor Papieskiego Kolegium Ormiańskiego w Rzymie ks. Nareg Naamoyan, oraz ks. Karnik Hovsepian i rektor niższego seminarium w Erywaniu, ks. Masztoc Zahterian z ormiańskiego Kościoła katolickiego w Armenii.
27 lutego 2021 r - modlitwa przy pomniku św. Grzegorza z Nareku
Po mszy św. odbyła się modlitwa ekumeniczna przy pomniku św. Grzegorza z Nareku w Ogrodach Watykańskich, który został odsłonięty 5 kwietnia 2018 r.
zdjęcia: FB Papieskiego Kolegium Ormiańskiego w Rzymie
W dniach 14 – 21 listopada 2020 r. w Armenii przebywał ks. Leszek Kryża TChr, dyrektor biura Zespołu Pomocy Kościołowi na Wschodzie przy Konferencji Episkopatu Polski. Zespół, powołany przez KEP w roku 1989, ma na celu organizowanie i niesienie pomocy duchowej i materialnej katolikom na Wschodzie. Przyjazd ks. Leszka Kryży do Armenii to świadectwo solidarności z ormiańskim narodem, to realizacja misji Zespołu, czyli – pomoc Kościołowi.
Wyjazd był przygotowywany od blisko miesiąca, a jego program imponuje. Pobyt zorganizował Ordynariat Ormiańskiego Kościoła Katolickiego dla Armenii i Europy Wschodniej. Z prośbą o pomocy dla Kościoła Armenii zwrócił się do Zespołu w pierwszych dniach wojny ks. Rafał Krawczyk, duszpasterz tego Ordynariatu, proboszcz parafii Świętego Krzyża w Soczi.
Celem misji ks. Leszka Kryży było przede wszystkim osobiste zapoznanie się na miejscu z aktualną sytuacją życiową i potrzebami dziesiątek tysięcy uchodźców przybyłych do Armenii z Arcachu w wyniku wojny i warunków podpisanego rozejmu, objętych opieką Ormiańskiego Kościoła Katolickiego. Ale także zapoznanie się z obecnością, zaangażowaniem i warunkami życia niewielkich katolickich wspólnot – często skrajnie ubogich, szczególnie w górskim rejonie Aszocka (północna Armenii, prowincja Szirak), gdzie żyje najwięcej Ormian katolików.
Podczas pobytu Księdzu Dyrektorowi towarzyszyli: wraz z nim przybyły z Polski, ks. Rafał Krawczyk i ks. Karnik Hovsepian – duszpasterze ormiańskiego Kościoła katolickiego, główni organizatorzy i realizatorzy programu pobytu ks. Leszka Kryży w Armenii. A jednocześnie przewodnicy, tłumacz (ks. Rafał), kierowca (ks. Karnik). Ks. Krawczyk obserwował i komentował na żywo tamtejszą sytuację również dla Caritas Polska, przygotowując osobne materiały.
Reprezentowany przez ks. Leszka Zespół już udzielił skromnej pomocy materialnej, a przewidziana jest dalsza, dla tutejszego ormiańskiego Kościoła katolickiego, który – na miarę swoich możliwości – natychmiast, gdy tylko powstała taka potrzeba, włączył się w pomoc; dla niewielkiego, ubogiego Kościoła, który ma obecnie pod swoją opieką ok. 8-10 tys. uchodźców. Ponieważ exodus Ormian z Górskiego Karabachu (Arcachu) trwa – liczba ta niewątpliwie znacznie się zwiększy. W pomoc jest zaangażowane całe duchowieństwo i wolontariusze.
W rejonie Giumri część uchodźców mieszka w obozie stworzonym w młodzieżowo - dziecięcym Centrum Kościoła Katolickiego im. Kard. Agadżaniana w wiosce Toros, w pobliżu Aszocka. Również w Centrum Edukacyjno – Wychowawczym, prowadzonym przez ormiańskie siostry Niepokalanego Poczęcia NMP w Giumri, przebywa obecnie ok. 55 rodzin. Siostry opiekują się też tymi rodzinami uchodźców, które zajmują mieszkania w sąsiednich blokach.
Pobyt w Armenii rozpoczął się od spotkania przybyłych z Polski księży z abp. Rafałem Minassianem, Ordynariuszem Ormiańskiego Kościoła Katolickiego dla Armenii i Europy Wschodniej. Rozmawiano o sytuacji Kościoła i narodu ormiańskiego, będącej skutkiem konfliktu i podpisanego 10 listopada rozejmu, ich potrzebach, a także o możliwości zaangażowania innych organizacji na rzecz pomocy uchodźcom. W rozmowie abp. Minassian (Ordynariusz Kościoła a jednocześnie dyrektor Caritas Armenia) podkreślał, że w tej chwili najbardziej potrzebne są środki na zapewnienie ciepłych ubrań, wyżywienia, ale też na opłacenie kosztów bytowych – wody, prądu, ogrzewania.
Kolejne spotkanie w Erywaniu odbyło się z Ambasadorem Rzeczpospolitej Polskiej, Pawłem Cieplakiem. Rozmawiano o organizacji ewentualnych działań pomocowych dla uchodźców ze strony państwa polskiego.
W niedzielę po mszy św. pod przewodnictwem ks. Rafała Krawczyka w ormiańskokatolickiej katedrze pw. Świętych Męczenników w Giumri, odbyło się spotkanie księży z tamtejszymi wiernymi w niewielkim – ze względu na pandemię – gronie. Po południu – wyjazd z pomocą do uchodźców przebywających w obozie w Centrum im. Kard. Agadżaniana. Tam też spotkania z ludźmi, którzy ratując życie, stracili cały swój dobytek. Dla nich w tej chwili jest bardzo ważne takie okazanie zainteresowania, współczucia, bycie z nimi w biedzie. Dziękowali za wsparcie i opiekę. Dziękują za wszystko, bo nie mają niczego. Dzielili się swoim bólem. Ale i kawą częstowali…
Kolejne dni, to wizyta księży w górskich wioskach: Arpeni (modlitwa w kościele zbudowanym przez ks. Rafała, dzięki ofiarności wspólnot katolickich w Polsce) i Ghazanci, gdzie trwa budowa nowego kościoła katolickiego. Następnie odwiedziny w szpitalu w Aszocku – ufundowanym przez św. Jana Pawła II po trzęsieniu ziemi w 1988 r., u uchodźców przebywających w Giumri pod opieką sióstr i msza św. w kościele w Azatan (na południe od Giumri). Po drodze – widok drogi zapchanej pojazdami Ormian, ciągnącymi tu z Arcachu.
Środa 18 listopada, to już odjazd z Giumri po porannej, pożegnalnej z tym miastem, mszy św. w Katedrze. Wyjazd do wioski Marmashen, tam odwiedziny i modlitwa – wyśpiewana na dwa głosy ormiańskich księży i trzeci, kobiecy – w starym kościele z X w. Stamtąd w drogę w kierunku Erywania. Po drodze przystanek, by popatrzeć na rozległe widoki na pustkowia wokół Marmashen, Giumri. Ks. Karnik zaprosił gości do swojej parafii pw. Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny w Panik, której jest proboszczem. Tu też wspólna modlitwa, m.in. przy znajdujących się przy kościele grobach: pierwszego biskupa Ordynariatu Nersesa Nersesiana i ks. Komitasa, tutejszego proboszcza w latach 1991 - 1997.
Po przyjeździe do Erywania modlitwa i spotkanie ks. Leszka i towarzyszących mu księży z rektorem seminarium, ks. Masztocem i seminarzystami w kaplicy tutejszego Seminarium Duchownego pw. św. Archaniołów.
Następnego ranka wstrząsające, jedno z najtrudniejszych w czasie tego pobytu, doświadczenie – wyjazd na cmentarz w Erywaniu, gdzie spotyka się całe kwatery świeżych grobów – ziemnych mogił pokrytych warstwami kwiatów, flagami Armenii. Spoczęli tu młodzi żołnierze, którzy zginęli na wojnie. Żołnierze, którzy odbywali służbę wojskową, wezwani w ramach ogólnej mobilizacji, ale też ochotnicy. Mieli po 18, 19, czy dwadzieścia parę lat. Księża modlili się wśród mogił, modlili się nad mogiłami wraz z bliskimi tych, którzy w nich spoczęli.
W Erywaniu jest większość z tych świeżych grobów – ale nie jedyny to taki cmentarz. Tu już zresztą brakuje miejsca, choć słychać było, że koparka przygotowywała jeszcze kolejne miejsca pochówków. Wielu żołnierzy zostaje pochowanych na innych cmentarzach Armenii, co też zależy od woli rodziny – w Giumri, na cmentarzach parafialnych, a także np. przy klasztorze Chor Wirap. Ciągle jeszcze poszukuje się zaginionych.
Wieczny odpoczynek racz Im dać, Panie, a światłość wiekuista niechaj Im świeci. Niech odpoczywają w pokoju. Amen.
Ով Տէր հավերժական հանգիստ շնորհէ անոր հոգւոյն, հավերժական լույսերով լուսաւորէ զինք, թող որ խաղաղութեամբ ննջէ: ԱՄԷՆ
Po wizycie w ośrodku Caritas Armenia, w mieście Artaszat (prowincja Ararat, ok. 30 km od Erywania), usytuowanym przy drodze z Erywania do Arcachu, odwiedziny i spotkanie z uchodźcami zakwaterowanymi w przedszkolu udostępnionym przez sołtysa pobliskiej wioski. Ludzie, z którymi tu księża się spotkali, świeżo po utracie ziemi, domów, często bliskich – są przygnębieni, w opłakanym stanie psychicznym. Dzieci, początkowo bardzo wystraszone, pomału dochodzą do siebie.
W tym rejonie znajduje się ok. 10 tys. uchodźców objętych opieką państwa, przy aktywnej pomocy ośrodka Caritas. Rozmieszczeni są w Artaszacie i miejscowościach na terenie całej ararckiej prowincji – w domach mieszkalnych, szkołach i innych państwowych obiektach. Z Artaszatu wiedzie droga, w kierunku Arcachu, do drugiego dużego ośrodka dla uchodźców w mieście Goris (ok. 200 km stąd).
Po spotkaniu i błogosławieństwie uchodźców, wizyta w klasztorze Chor Wirap, położonym kilka kilometrów na południe od Artaszatu, tuż przy granicy z Turcją. Chor Wirap jest jednym z symboli Armenii, miejscem uwięzienia przez 13 lat Grzegorza Oświeciciela, jednym z najczęściej odwiedzanych w Armenii.
Następny dzień był ostatnim tej tygodniowej wizyty. Rozpoczęła go audiencja księży i przedstawicieli polskiej dyplomacji, w tym ambasadora Polski Pawła Cieplaka i dwóch konsulów – Bartosza Jabłońskiego i Jarosława Strychalskiego, u Ordynariusza abp. Rafała Minassiana. Było to pierwsze po długiej przerwie, spowodowanej pandemią koronawirusa, spotkanie polskich dyplomatów z arcybiskupem. Rozpoczęło się mszą św. po polsku w kaplicy w jego siedzibie. Potem nastąpiło spotkanie w sali audiencyjnej, podczas którego abp. Minassian m.in. skierował podziękowania dla przedstawicieli Polski za solidarność Polaków z Armenią, ich zaangażowanie i wsparcie. Szczególne podziękowanie arcybiskup przekazał na ręce ambasadora za obecność ks. Rafała Krawczyka – za jego wieloletnie zaangażowanie dla Narodu Ormiańskiego i jego Kościoła – który i teraz, w tak trudnym czasie, nie pozostawił go.
Po audiencji kolejny punkt programu, to wyjazd do Eczmiadzyna – odwiedzenie grobu św. Rypsymy (Hripsyme) w podziemiach kościoła jej imieniem, kościoła św. Gajany (Gajane), eczmiadzyńskiego pomnika Ludobójstwa Ormian.
Zwieńczeniem wizyty w Armenii był wyjazd księży na Cicernakaberd („Twierdza Jaskółki”) – wzgórze z kompleksem pomnikowy w Erywaniu. Jest to największy w Armenii pomnik poświęcony pamięci ofiar Ludobójstwa Ormian w 1915 roku, wzniesiony w 1965 r. Tutaj złożenie wiązanki kwiatów w polskich barwach, którą księża - Polacy przenieśli, modląc się, całą długą drogą prowadząca do monumentu. Potem modlili się przy wiecznie płonącym zniczu w jego sercu.
To już koniec tej tygodniowej, trudnej i bardzo emocjonującej – ze względu na zetknięcie się z panującą w całym kraju żałobą, z nieszczęściem i bólem spotykanych ludzi – „pielgrzymki” ks. Leszka Kryży TChr z Zespołu Pomocy Kościołowi na Wschodzie i duszpasterzy ormiańskiego Kościoła katolickiego.
Oprac. EŁ,
na podstawie: informacje od ks. Rafała Krawczyka, FB ks. Karnika Hovsepiana,
Tweeter i strona www Zespołu Pomocy Kościołowi na Wschodzie,
relacje i rozmowy publikowane przez Radio Maryja, Nasz Dziennik, Caritas Polska.
21 listopada 2020 r
| TUTAJ FOTORELACJA |
W 2001 roku obchodzono 1700-lecie chrztu Armenii. 18 lutego tamtego roku w Bazylice Watykańskiej św. Piotra z tej okazji ówczesny papież, Jan Paweł II (dzisiaj: Święty Jan Paweł II), przewodniczył uroczystej mszy św. w obrządku ormiańskim, którą sprawował Katolikos-Patriarcha Cylicji dla Ormian katolików, Nerses Bedros XIX.
"Radujcie się dzisiaj wszystkie wzniesienia z wielkiej chwały Góry Sepuh, góry najdostojniejszej ponieważ to na niej właśnie żył św. Grzegorz, świetlista kolumna świętego Kościoła ormiańskiego. Dzięki niemu raduje się ona w chwale niebiańskiego Syjonu. Góra ta promieniuje mistyczną radością bardziej niż wysoki szczyt Araratu, gdyż na niej przebywał św. Grzegorz, zbawcza Arka narodu ormiańskiego, niosąca ratunek od grzechu i dzięki tej górze zostaliśmy wybawieni od wszelkiego zła".
Te słowa hymnu ku czci św. Grzegorza Oświeciciela, apostoła Ormian, zabrzmiały wtedy w Bazylice św. Piotra podczas liturgii. Wokół specjalnie dostosowanego na tę okoliczność ołtarza Konfesji, zgromadziła się hierarchia katolickiego Kościoła ormiańskiego, duchowieństwo i wierni.
Ojciec Święty Jan Paweł II wygłosił homilię, w której powiedział m.in.:
"Duch daje życie; ciało na nic się nie przyda". Słuchamy ponownie tych słów, podczas gdy wspominamy tysiąc siedemset łat chrztu narodu ormiańskiego. Minęło już siedemnaście wieków od chwili, gdy słowo Chrystusa zabrzmiało w Armenii, gdy przepowiadanie świętego Grzegorza Oświeciciela i wola króla Tyrydatesa III, nawróconego na wiarę, uczyniły z tej ziemi miejsce błogosławione i uświęcone przez Ducha. (…)
Ukochani Bracia i Siostry narodu ormiańskiego, zebraliśmy się tu dzisiaj, aby wyrazić Wam wdzięczność. Podziękować nie tylko za chwalebny początek Waszej historii, ale za całe dzieje, przepojone chrześcijaństwem i nieomal utożsamiające się z nim. Biskup Rzymu jest wyrazicielem tej wdzięczności i ofiarowuje ją Wam jako dar najpiękniejszy i najserdeczniejszy".
Papież z okazji tej rocznicy wystosował do Narodu Ormiańskiego specjalny list apostolski (Watykan, 2 lutego 2001 r.):
"Patrząc na Ormian, jak zresztą na wiele innych narodów chrześcijańskich, nie możemy nie zauważyć, że wiara chrześcijańska naznaczyła najgłębsze włókna ich wspólnego czucia. Alfabet ormiański powstał także po to, aby dać głos Ewangelii i przyczynić się do jej szerzenia, by przetłumaczyć Biblię, liturgię i pisma Ojców wiary. Sztuka, życie społeczne i rodzinne, nawet instytucje publiczne znalazły w wierze w Chrystusa pewny punkt odniesienia" - stwierdził w nim Ojciec Święty.
TUTAJ CAŁY TEKST LISTU APOSTOLSKIEGO
Ówczesny katolikos-Patriarcha Cylicji dla Ormian katolików, Nerses Bedros XIX skierował podziękowanie dla papieża za przewodniczenie uroczystej liturgii, mówiąc m.in.:
„Ojcze Święty. Jesteśmy pełni uznania dla Ciebie za to, że zechciałeś przewodniczyć tej świętej Liturgii Pontyfikalnej w rycie armeńskim w Bazylice św. Piotra, sprawowanej z okazji 1700 rocznicy chrztu narodu ormiańskiego, dokonanego przez św. Grzegorza Oświeciciela, patrona Kościoła w Armenii, tak katolickiego jak też apostolskiego. W imieniu Najdostojniejszych Zwierzchników naszego Synodu, kapłanów, diakonów, zakonników i zakonnic, wszystkich Ormian i przyjaciół uczestniczących w tej Świętej Liturgii, uświetniającej uroczyste obchody tego historycznego wydarzenia, wyrażam gorące pozdrowienia."
TUTAJ CAŁY TEKST PODZIEKOWANIAQ KATOLIKOSA
W uroczystej liturgii brał również wtedy udział ks. Tadeusz Isakowicz-Zaleski, nasz wieloletni duszpasterz ormiańskokatolicki w Polsce. Tak to wspominał na swoim blogu:
„W lutym 2001 roku pojechałem do Rzymu na jubileusz 1700-lecia chrztu Armenii. Wtedy byłem już oddelegowany przez swoich zwierzchników do spraw ormiańskich. Mszy świętej odprawianej w bazylice św. Piotra w obrządku ormiańskim przewodniczył patriarcha Ormiańskiego Kościoła Katolickiego z Libanu, Nerses Bedros XIX. Byłem jednym z koncelebrantów. Po raz pierwszy brałem wtedy udział w tak bogatym i uroczystym nabożeństwie w rycie ormiańskim. W jego trakcie papież przekazał patriarsze ormiańskiemu relikwie św. Grzegorza Oświeciciela, który dokonał chrztu Armenii w 301 roku i jest patronem Kościoła Ormiańskiego.
(…) po środowej audiencji ogólnej, znów bocznymi drzwiami, zostałem wprowadzony do apartamentów papieskich, gdzie byli również inni księża, którzy dostąpili podobnego zaszczytu. Szczęśliwie udało mi się porozmawiać z Janem Pawłem i przedstawić mu sprawę powierzoną mi przez polskie środowisko Ormian.”
Z okazji 1700-lecia chrztu Armenii poczta watykańska wydała również serię trzech znaczków pocztowych.
We wrześniu tego jubileuszowego roku Ojciec Święty, Jan Paweł II odbył też trzydniową pielgrzymkę do Armenii.
EŁ
zdjęcia: www.isakowicz.pl. Internet
O godz. 10.30, w klasztorze w Bzommar (Liban), siedzibie Patriarchatu Ormiańskiego Kościoła Katolickiego, rozpoczęła się uroczysta liturgia, podczas której zostaje pobłogosławiony olej Krzyżma Świętego, we wschodnich tradycjach nazywany Myronem. Ceremonia ma miejsce, wg zasad liturgicznych Kościoła Ormiańskiego, co 7 lat.
Uroczystości przewodniczył Katolikos Grzegorz Piotr (Krikor Bedros) XX – Patriarcha Cylicji dla Ormian katolików, w obecności Arcybiskupów i Biskupów ormiańskich z całego Świata, biorących udział w aktualnie odbywającym się Synodzie, ormiańskokatolickiego duchowieństwa.
EŁ
Na ostatnim zdjęciu - pielgrzymi z Armenii. (fot. za FB ks. Karnika Hovsepiana; fot. Rita Maronian, Internet)
W wydarzeniu uczestniczyli m.in. obecny Ambasador RP Paweł Cieplak (wirtualnie…), Konsul RP Bartosz Jabłoński, pani Liana Harutyunyan, prezes Związku Polaków w Armenii „Polonia”, a także ks. Karnika Hovsepian, reprezentujący abp. Rafała Minassiana, proboszcz parafii pw. Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny w Panik, przewodniczący Związku Młodzieży Katolickiej.
Przed rozpoczęciem minutą ciszy wszyscy obecni uczcili pamięć Ormian, którzy zginęli w trakcie wojny w Arcachu.
Odśpiewano hymn Rzeczypospolitej Polskiej, następnie przemówienie wygłosił przedstawiciel ormiańskiego Kościoła katolickiego z Panik.
Ks. Garnik Hovsepian przekazał serdeczne życzenia od abp. Minassiana wszelkiej pomyślności dla Polskiego Narodu z okazji jego Święta Narodowego, wraz z błogosławieństwem - skierowane do wszystkich obecnych, do wszystkich Polaków, oraz jego słowa, w których pokrótce przedstawił fragment historii Polski, okoliczności uzyskania przez nią po 123 latach w 1918 r. niepodległości, odbudowę po I. wojnie i latach rozbiorów. Zapewnił o modlitwie za Polskę, za Polaków historycznych przyjaciół Ormian. Ormianie to naród od wieków związany z historią Polski.
„Niech Bóg Wszechmogący strzeże i chroni Rzeczpospolitą Polską ” - zakończył.
Po oficjalnych wystąpieniach ks. Karnik odprawił Msze św. Wygłosił kazanie, nawiązując do czytania przypadającego na ten dzień - fragmentu listu św. Pawła do Efezjan (Ef 6, 1–9). Skomentował w nim również dzisiejszą Ewangelie wg św. Łukasza (Ew. Łk 9, 10–17).
Na zakończenie uroczystości polonijny chór "Gwiazdeczka" dał koncert polskich pieśniami patriotycznych.
EŁ; na podstawie artykułu ks. Karnika Hovsepiana, za VATICAN NEWS
zdjęcia: FB Polish Community in Armenia - Polonia - Związek Polaków w Armenii
Już po raz 21. spotkali się biskupi wschodnich Kościołów katolickich z naszego kontynentu – w dniach 14-17 czerwca 2018 r. w południowowłoskim miasteczku Lungro, siedzibie eparchii (diecezji) Kościoła Italoalbańskiego. Tegoroczne obrady, w których wzięli udział biskupi i kapłani 12 europejskich Kościołów wschodnich, przebiegały pod hasłem „Bycie wschodnim Kościołem katolickim dzisiaj”. Głównym organizatorem tego wydarzenia była Rada Konferencji Biskupich Europy (CCEE).
W konferencji wziął udział również abp Rafael Minassian, Ordynariusz Katolickiego Kościoła Ormiańskiego dla Armenii, Gruzji, Rosji i Europy Wschodniej.
Uczestnicy posiedzenia omawiali przede wszystkim urząd biskupa, ze szczególnym uwzględnieniem niektórych elementów nowego procesu małżeńskiego oraz sprawy liturgii i jej odnowy wśród wiernych jako czynnika tożsamości katolickich Kościołów wschodnich i jak wpływa ona na odnowę życia mężczyzn i kobiet. Innymi dyskutowanymi zagadnieniami były niektóre szczególne cechy tożsamości tych Kościołów, zwłaszcza prawo międzyeparchialne oraz wkład Kościoła Italoalbańskiego do ekumenizmu.
Spotkanie to jest częścią przygotowań do obchodów stulecia istnienia eparchii Lungro, utworzonej na mocy konstytucji apostolskiej Benedykta XV „Catholici fideles” z 13 lutego 1919 roku.
Zebranie biskupów rozpoczęło się 14 bm. Nieszporami w katedrze św. Mikołaja z Miry w Lungro. Obrady otworzyły wystąpienia kardynałów: Leonardo Sandriego – prefekta Kongregacji Kościołów Wschodnich i Angelo Bagnasco – przewodniczącego CCEE oraz abp. Emila Paula Tscherriga – nuncjusza apostolskiego we Włoszech. Posiedzenia robocze rozpoczynały się codziennymi liturgiami, sprawowanymi w różnych wschodnich obrządkach katolickich i ukazującymi bogactwo liturgicznej tradycji Kościoła katolickiego. Spotkanie zakończyła 17 czerwca uroczysta liturgia we wspomnianej katedrze św. Mikołaja.
Do udziału w posiedzeniu zaproszono łącznie 15 katolickich Kościołów wschodnich „sui iuris”, tzn. kierujących się własnym prawem, uwzględniającym specyfikę każdego z nich. Są to następujące Kościoły: Italoalbański we Włoszech (mający tam dwie diecezje), greckokatolicki – na Białorusi, w Czechach, Kazachstanie, na Zakarpaciu (Mukaczewo), w Rumunii, Serbii i Czarnogórze, Słowacji, Ukraiński (działający na Ukrainie, w Polsce, na Wyspach Brytyjskich, w Niemczech, we Włoszech i na całym świecie), na Węgrzech, gezarchat apostolski obrządku bizantyńskiego w Grecji oraz melchicki, ormiańskokatolicki, syromalabarski w Wielkiej Brytanii i syrokatolicki w Europie.
Biskupi katolickich Kościołów wschodnich z Europy po raz pierwszy zebrali się w dniach 30 czerwca-6 lipca 1997 w węgierskim mieście Nyiregyháza (stolicy miejscowej eparchii greckokatolickiej Hajdudorog) z inicjatywy Kongregacji Kościołów Wschodnich i jej ówczesnego prefekta kard. Achille Silvestriniego. Pragnął on stworzyć przestrzeń spotkań i wymiany poglądów i doświadczeń hierarchów tych Kościołów, które w większości istniały i istnieją w krajach rządzonych niegdyś przez komunistów i doświadczyły w przeszłości szczególnie ciężkich prześladowań.
Tamto zgromadzenie nie miało jeszcze charakteru stałych wydarzeń. Taki wymiar mają one mniej więcej od 2005, a zwłaszcza od 2009. Od tamtego czasu spotkania takie odbywają się co roku, po kolei w różnych miastach naszego kontynentu, głównie środkowo-wschodniej jego części, m.in. we Lwowie, w Koszycach (Słowacja), Zagrzebiu, Preszowie (Słowacja), Zarwanicy (Ukraina), Velehradzie (Czechy), Użgorodzie (Ukraina), Sofii i Oradea Mare (Rumunia). W październiku 2016 po raz pierwszy zorganizowano je w Europie Zachodniej – w Lizbonie i Fatimie.
Współorganizatorami tych zebrań są Kościoły lokalne, głównie wschodnie, ale nie tylko, a także Rada Konferencji Biskupich Europy i Kongregacja Kościołów Wschodnich.
Jest to ważna inicjatywa dla - w większości katolickiej - społeczności Panik.
Beneficjenci tego projektu, to 2324. mieszkańców gminy, a także osoby obecnie pracujące za granicą, goście i mieszkańcy sąsiednich gmin.
Panik to wieś we wschodniej części prowincji Shirak. Została założona przez ormiańskich katolików, emigrantów z rejonu Alashkert w zachodniej Armenii, przybyłych tu w 1812 r.
W wiosce znajduje się kościół pw. Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny, wybudowany w 1846 r., w miejscu kaplicy powstałej w 1829 r. Obecnie jego proboszczem jest ks. Karnik Hovsepian, protoarchimandryta ormiańskiego Kościoła katolickiego. Od niego też pochodzi informacja o niniejszym projekcie.
Społeczność Panik, w większości katolicka, jest jedną z największych w prowincji Shirak. Boryka się z wieloma problemami, m.in. brakiem pracy, lokali na spotkania czy domu kultury. Doprowadza to do opuszczania wioski przez ludzi młodych, a także przez całe rodziny. Przenoszą się do dużych miast lub za granicę. Dlatego ormiańskokatolicka parafia w Panik podejmuje różne inicjatywy by pomóc w rozwiązywaniu problemów członków wspólnoty.
Jedną z nich jest obecny projekt wyremontowania sali im. Kard. Agadżaniana (Aghajanian Hall), części budynku Oratorium.
Obecnie z powodu braku odpowiedniego miejsca w gminie Panik uroczystości związane z chrzcinami, urodzinami, przyjęcia weselne, a także stypy odbywają się w prywatnych domach. Jest to niewygodne organizacyjnie (małe pomieszczenia, brak stołów, krzeseł i naczyń). Dlatego też mieszkańcy Panik korzystają czasem z wynajmu sali w mieście Artik, co – łącznie z dodatkowymi kosztami transportu - jest bardzo drogie.
Celem opisywanego projektu jest właśnie stworzenie takiej sali na imprezy okolicznościowe przy kościele w Panik, w budynku Oratorium, wyremontowanie jednej jego części - sali im. kard. Agadżaniana, umeblowanie holu głównego, kuchni i spiżarni. Budynek jest obecnie w opłakanym stanie. Jest opracowywany projekt renowacji.
» więcej informacji na temat projektu
a także możliwość przekazania darowizny na ten cel
Darowizny można również wpłacać na konto:
ks. Rafał Krawczyk, 43 1020 1026 0000 1502 0225 0215; tytuł płatności: "Panik, projekt Aghajanian Hall"
‹ Grzegorz Piotr XV Agadżanian
Sala nosi imię kardynała Grzegorza Piotar XV Agadżaniana, w latach 1937 - 1962 patriarchy Kościoła katolickiego obrządku ormiańskiego.
22 marca 2020 r. w Watykanie została podana informacja o proces beatyfikacyjny patriarchy ormiańskiego Kościoła katolickiego Grzegorza Piotra XV Agadżaniana (artykuł na ten temat}
EŁ
W Rzymie, w niedzielę 3 czerwca świętowano rocznicę 175 lat założenia Zgromadzenia ormiańskich Sióstr Niepokalanego Poczęcia NMP. W centrum, w jednym z dwóch ormiańskich kościołów katolickich w Rzymie - pw. św. Mikołaja z Tolentino, odprawiona została o godz. 11.00 msza św. dziękczynna, której przewodniczył Prefekt Kongregacji ds. Kościołów Wschodnich, kardynał Leonardo Sandri. Uczestniczyli w niej dostojnicy kościelni, siostry ze zgromadzenia, wielu gości.
Ceremonia, w języku włoskim, rozpoczęła się występem śpiewaczki z Giumri i ormiańskiego chóru "Our Lady of Armenia", założonego w 2005 r. przez Siostry Niepokalanego Poczęcia. Chór przybył do Rzymu, aby wziąć udział w uroczystościach jubileuszowych ormiańskich suióstr.
Matka Przełożona Arusiak mówiła o 175-letniej historii ormiańskiego Zgromadzenia, służącego duchowym i społecznym potrzebom narodu ormiańskiego, wpajaniu przez nie dzieciom wartości narodowych i religijnych, by zapewnić silną przyszłość swojej Ojczyźnie.
Działalność Sióstr Niepokalanego Poczęcia zaczęła się 5 czerwca 1843 roku w nieprzyjaznych warunkach, w Konstantynopolu. Założycielem Zgromadzenia był kard. Anton Hosounyan. Do czasu, gdy zostało oficjalnie zatwierdzone i uznane w 1847 roku, siostry zajmowały się 12 ubogimi dziećmi w Konstantynopolu, a od tego roku działały i na prowincji.
Ludobójstwo z 1915 r. nie oszczędziło i sióstr, podzieliły los swojego ormiańskiego narodu. Zamordowano 13 sióstr, pozostałych 40 wygnano. Od tego czasu pracowały i prowadziły pracę misyjną w diasporze – w Syrii, Libanie, Iranie, Iraku, Egipcie, Jordanii, Stanach Zjednoczonych – i w Armenii. Kontynuowały swoją misję religijnego wychowania kilku pokoleń.
W kazaniu podczas Mszy św. Kardynał Sandri podsumował działalność Zgromadzenia w służbie Kościołowi przez przeszło 170 lat, szczególnie Kościołowi i narodowi ormiańskiemu. Nawiązując do Ludobójstwa Ormian w 1915 r. wskazał na heroiczną postawę sióstr. Po tej ogromnej tragedii stawały się rodziną, matkami dla tysięcy sierot, zapewniając im miłość, opiekę i ormiańską edukację.
Kardynał wspomniał również o nowej, doskonale działającej misji Sióstr Niepokalanego Poczęcia ustanowionej w Giumri w 1991 r., po uzyskaniu niepodległości przez Republikę Armenii.
Prefekt Kongregacji ds. Kościołów Wschodnich zwrócił się też do młodych ludzi przybyłych z Armenii z chórem „Our Lady of Armenia", zachęcając ich, by zawsze podążali za Jezusem, zawsze naśladowali tego, który jest "jedyną prawdziwą radością i jedyną prawdziwą wolnością”.
Do sióstr skierował słowa, by nigdy się nie zniechęcały, zawsze w trudnych sytuacjach zwracały się do Pana. Swoje kazanie kardynał zakończył modlitwą św. Grzegorza z Nareku.
Po Mszy św., po podziękowaniach, gratulacjach dla ormiańskich sióstr z okazji 175. rocznicy istnienia Zgromadzenia Niepokalanego Poczęcia, zaproszono wszystkich uczestników na spotkanie przygotowanym na tę okazję.
nagrania fragmentów Mszy św. na "Telepace Armenia": » początek Mszy św. » 2
i "Vatykan News": "Անարատ Յղութեան Հայ Քոյրերու
միաբանութեան հիմնադրութեան 170 ամեակի պատարագ։"
zdjęcia: www.armeniancatholic.com
Ks. Hovsep Galstian, duszpasterz w miejscowościach górskiego rejonu Aszocka, zaprasza, szczególnie młodych ludzi, do udziału we wznawianych mszach św. w miejscowościach Ghazanchi, Bavra, Sizavet, w tym tygodniu 16 -17 maja.
Ale zaprasza nie tylko na liturgie - również, po mszy św., do wspólnego sprzątania terenu przy kościołach i ośrodkach młodzieżowych, a także - w niektórych miejscach - do sadzenia w tym tygodniu drzew, oczywiście z zachowaniem koniecznych w obecnych warunkach pandemii koronawirusa zasada bezpieczeństwa sanitarnego.
Jest to odpowiedź na apel papieża Franciszka. Dołączenie do tysięcy katolików z całego świata, aby chronić nasz wspólny dom. Razem, przez działanie i wiarę, można rozwiązać ekologiczny kryzys.
Papież skierował taki apel z okazji 5. rocznicy ogłoszenia encykliki "Laudato sí" i związanym z nią tygodniem szczególnych inicjatyw wyrażających troskę o nasz wspólny dom.
Tydzień Laudto sí obchodzony będzie w dniach od 16 do 24 maja i jest zaproszeniem skierowanym do wszystkich parafii, diecezji, szkół i innych instytucji, aby głębiej rozważały i rozwijały swoje zaangażowanie w realizację wytycznych tej encykliki. Pomimo bowiem wielkiego oddania wielu, ciągle rośnie kryzys środowiska i trzeba konkretnych wskazówek i działań, aby temu zapobiec. Dlatego Franciszek zachęca do włączenia się w te obchody.
Z listu Papieża:
„Jaki świat chcemy pozostawić tym, którzy przyjdą po nas, dorastającym dzieciom? Zmotywowany tym pytaniem, chciałbym zaprosić Was do włączenia się w Tydzień Laudato Sí w dniach 16–24 maja 2020 r. To globalna kampania z okazji 5. rocznicy encykliki Laudato Sí, w trosce o wspólny dom – powiedział w wideoprzesłaniu Ojciec Święty. - Ponawiam moje pilne wezwanie, by odpowiedzieć na kryzys ekologiczny. Wołanie ziemi i krzyk ubogich nie mogą już tak dłużej trwać. Zatroszczmy się o stworzenie, dar naszego dobrego Boga Stwórcy. Świętujmy wspólnie Tydzień Laudato Si'.
Niech Bóg Was błogosławi i pamiętajcie, by modlić się za mnie. Dziękuję.“
(Zdjęcia z zeszłorocznej akcji sadzenia drzew w Mets Sepasar, i tegoroczne - 17 maja 2020 r. - ze sprzątania terenu przy tamtejszym kościele przez młodych ludzi.)
EŁ
na podstawie: Vatican News, FB ks. Hovsepa Galstiana
5 kwietnia 2018 r. w południe w Ogrodach Watykańskich odbyła się uroczystość odsłonięcia 2-metrowego pomnika św. Grzegorza z Nareku, którego papież Franciszek 12 kwietnia 2015 roku ogłosił 36. Doktorem Kościoła.Na zakończenie podróży Franciszka do Armenii w lipcu 2016 r., prezydent Sarkisjan w podziękowaniu za jego wizytę podarował Papieżowi figurkę św. Grzegorza. Przy tej okazji prezydent poprosił o umieszczenie pomnika tego najważniejszego Doktora Kościoła ormiańskiego w Ogrodach Watykańskich. Papież przystał na propozycję, a władze Armenii zleciły wykonanie pomnika jednemu z najwybitniejszych artystów ormiańskich, Davidowi Erevanci. 77-letni Erevanci, działający we Francji i Armenii, cieszy się międzynarodową sławą, a jego prace eksponowane są w różnych krajach świata. 2-metrowa statua przedstawia stojącą postać św. Grzegorza z oczami wzniesionymi ku niebu, a u jego stóp gałązki z owocami granatu, które są symbolem Ormian. Został on odlany w fabryce w Czechach w dwóch egzemplarzach – jeden stanął w Ogrodach Watykańskich, drugi stanie w ogrodach siedziby Katolikosa w Eczmiadzynie. Pomniki zostały ufundowane przez ambasadora Armenii przy Stolicy Apostolskiej Mikayela Minasyana i Arthura Janibekyana.
♦
"Idea tej uroczystości zrodziła się w 2016 roku podczas wizyty Franciszka w Armenii” – mówi ambasador tego kraju przy Stolicy Apostolskiej Mikayel Minasyan. „Wspominamy podróż papieską przede wszystkim jako pielgrzymkę. Od tamtego czasu obserwujemy napływ wielu pątników, którzy wzięli przykład z Papieża Franciszka i rozpoczęli pielgrzymowanie na naszą ziemię, która jest bardzo chrześcijańska, bogata w kulturę, jest także bardzo wschodnia i jednocześnie bardzo zachodnia. Ten pomnik to bezpośredni owoc wizyty Papieża. Pomysł umieszczenia go w Ogrodach Watykańskich był omawiany przez naszego prezydenta Serża Sarkisiana i Ojca Świętego, kiedy przywódca naszego kraju ofiarował Papieżowi małą figurkę tego świętego, jako wyraz wdzięczności i uznania dla Papieża za ogłoszenie św. Grzegorza z Nareku doktorem Kościoła powszechnego” – powiedział ambasador Armenii przy Stolicy Apostolskiej.
Św. Grzegorz z Nareku to wielki bohater kultury ormiańskiej, ale także prawdziwy pomost między Wschodem i Zachodem, symbol ekumenizmu, mnich, teolog, mistyk, poeta.Po wspólnej Modlitwie Pańskiej papież Franciszek, wraz z trzema ormiańskimi patriarchami obecnymi na uroczystości, przekazał apostolskie błogosławieństwo.
zdjęcia: PAP/EPA/ALESSANDRO DI MEO / POOL, Grzegorz Gałązka
„Święty Sarkisie, módl się za naszych młodych ludzi, aby nie przestawali marzyć, nie poddawali się i nigdy nie rozpaczali”.
8 lutego, w dzień św. Sarkisa była silna burza śnieżna w rejonie Aszocka. Trzeba było wiele wysiłku by wyjść z domu i przejść nawet niewielką odległość. Jednak ks. Hovsepowi Galstyanowi, który posługuje w kilku górskich parafiach tego rejonu, udało się dotrzeć rano do Sizavet, chociaż jego samochód nie był w stanie dojechać do kościoła i musiał dotrzeć, wraz z młodzieżą, na piechotę.
Ale pomimo takich warunków, podczas mszy św. kościół był wypełniony młodymi ludźmi. Śnieżyca ich nie powstrzymała. Po mszy św. odmówiono modlitwę do św. Sarkisa, następnie modlitwę za młodzież. Młodzież czytała też własne modlitwy i fragmenty książki św. Grzegorza z Nareku.
Po mszy św. – z trudem z powodu zamieci – wszyscy dotarli do budynku administracji wioski, gdzie rozmawiali, pili kawę i herbatę, z ciasteczkami przygotowanymi przez młodzież. Uczczono również przypadającą w tym roku 100. rocznice śmierci ormiańskiego poety Vahana Teriana (a 9 lutego wypada rocznica urodzin poety) czytając jego wiersze. Melik, jeden z młodych ludzi czytał również własne!
Ks. Hovsep Galstyan przekazał jednej z dziewcząt, Argine, list z podziękowaniami od arcybiskupa Rafała Minassiana, Ordynariusza dla Ormian katolików, który – chcąc zachęcić młodzież do aktywności – kieruje taki list co roku w dzień św. Sargisa do aktywnych młodych ludzi, wykazujących się najciekawszymi inicjatywami. Dzień św. Sarkisa jest przecież świętem młodzieży, ich energii, zaangażowania, mniejszych czy większych sukcesów. Dzień ten, to też okazja do zaprezentowania swoich talentów.
  |
  |
Po trudach tego – mimo wszystko – dobrego dnia, udało się ks. Hovsepowi dotrzeć do kolejnej wioski - Mets Sepasar, gdzie grupa młodzieży uczestniczyła we mszy św., modliła się do św. Sarkisa. Niestety ze względu na wielki śnieg nie udało się planowane spotkanie w domu młodzieżowym.
Z Mets Sepasar ksiądz wyruszył do kolejnej wsi, Ghazanchi. Śnieg był tak duży, że samochód zatrzymał się, przez około godzinę nie udało się ruszyć dalej. Ks. Hovsep wydostał się w końcu z pomocą chłopców. Po dotarciu do Ghazanchi, ku wielkiej radości księdza, okazało się, że burza śnieżna nie przeszkodziła młodzieży z tej wioski przyjść na mszę św. Modlili się do św. Sarkisa o wstawiennictwo, również modlitwami przez siebie napisanymi, których w Ghaznchi było wiele. Na spotkaniu po mszy św. ksiądz sprawił wielką radość kilkorgu młodym ludziom, autorom najlepszych modlitw, również przekazując list Arcybiskupa z podziękowaniami.
Kolejną wioską, gdzie miała się odbyć tego dnia uroczystość i modlitwy do św. Sarkisa była Bavra. Ale burza śnieżna wzmogła się. Trzeba było to odłożyć i wracać w tych trudnych warunkach do domu. Ale i to się nie udało. Noc z 8 na 9 lutego ks. Hovsep Galstyan spędził w gościnnych progach szpitala im. Matki Bożej z Nareku w Aszocku.
Następnego ranka, w niedzielę 9 lutego, kiedy śniezyca ustała, udało się cotygodniowe spotkanie w Bavrze. Omówiono fragment Ewangelii przypadający na ten dzień, ksiądz odprawił mszę św. - w wyjątkowo zimnym kościele. I tutaj młodzież czytała - bardzo wzruszające - modlitwy przez siebie napisane.
Po mszy św., na spotkaniu w sali Ormiańskokatolickiego Związku Młodzieży Bavry, również upamiętniono poetę Vahana Teriana, czytając jego wiersze, prezentując życiorys - wszystko przy gorącej herbacie, kawie i cieście.
Jeszcze tego samego dnia młodzież z Mets Sepasar, po mszy św. zorganizowała małe wydarzenie poświęcone Terianowi – co ze względu na śnieżyce nie udało się poprzedniego dnia. Czytali wiersze, tańczyli, rozmawiali.
oprac. EŁ
na podstawie artykułu ks. Hovsepa Galstiyna (link poniżej)
» artykuły na stronie Ordynariatu Armenii i Europu Wschodniej - w j. ormiańskim:
"Ձնաբուքը, Սուրբ Սարգսի տոնը և Վահան Տերյանը"