 |
 |
 |
|
| Eczmiadzyn, kościół św. Rypsymy. Powyżej - jej grób w podziemiach tego kościoła. |
Wizerunek św. Rypsymy na relikwiarzu, który znajduje się u sióstr benedyktynek w Wołowie; fot. R. Obrocka |
Rypsyma nie chcąc wypełnić woli cesarza i stać się jego żona wraz z przyjaciółkami schroniła się w Aleksandrii. Tradycja mówi, że dziewczęta miały objawienie Matki Bożej, która ukazała im drogę do Armenii. Ormiański król Tiridates III, dowiedziawszy się, co się stało z dziewczynami w Rzymie, chciał również poślubić piękną Rypsyme. Ją samą oraz ksienię Gajane, razem z dziewczętami, sprowadzono do pałacu królewskiego. Król chciał, aby Rypsyma należała do niego, ale dziewica odparła, że ona należy tylko do Chrystusa. Odmowa Rypsymy spowodowała, że król wpadł we wściekłość i rozkazał ukamienować wszystkie 40 dziewcząt (tylko świętej Ninie, która w przyszłości przyczyniła się do ochrzczenia Gruzji, udało się uratować). Po egzekucji niewinnych chrześcijańskich dziewcząt, król Tiridates zapadł na poważną chorobę nerwów. Od szaleństwa króla Tiridates uzdrowił Św. Grzegorz Oświeciciel (ok. 257 r – ok. 326 r.), a następnie, wierząc w moc wiary chrześcijańskiej, król Tiridates III przyjął chrzest i jako pierwszy na świecie ogłosił chrześcijaństwo religią państwową w Armenii (301).
Kościół świętej Rypsymy uległ częściowemu zniszczeniu w XVII w. i choć odbudowano go jeszcze w tym samym stuleciu, na generalną renowację czekał aż do przełomu XIX i XX w. W 2000 r. wpisano go na Listę Światowego Dziedzictwo UNESCO. Stanowi corocznie cel podróży tysięcy osób. Wiele z pielgrzymek to kobiety o imieniu Hripisime, którym odwiedzenie kościoła swojej patronki zapewnić ma jej błogosławieństwo.
www.armeniawycieczki.com/
 |
Święty Wojownik Sarkis (Sergiusz) zwany także Grekiem i jego syn Martiros. Wczesnochrześcijański (IV w.) męczennik pochodzący z Azji Mniejszej, generał rzymski.
Gdy rozpoczęły się prześladowania chrześcijan za Juliana Apostaty, Jezus objawił się Sarkisowi i polecił uciekać do jego ziemi obiecanej – Armenii. Gdy wojska Juliana zbliżały się do Antiochii i Syrii, władca ormiański Tiran nakazał Sarkisowi uciekać jeszcze dalej do Persji. Król Persji Szapur II, słysząc, że Sarkis jest doświadczonym wojskowym, wyznaczył go na dowódce swojej armii. Z pomocą Boga udało się odepchnąć oddziały Juliana Apostaty oraz dokonało się nawrócenie 14 żołnierzy perskich, którzy później wraz z Sarkisem ponieśli śmierć męczeńską.
Szapur II, gdy dowiedział się o religii, jaką wyznaje Sarkis i jego towarzysze postanowił sprawdzić ich wiarę. Zabrał ich oraz syna Sarkisa do świątyni ognia i kazał składać ofiary swoim bogom. Sarkis powiedział, że ogień nie jest żadnym bogiem, gdyż człowiek może go zniszczyć, po czym, jak przystało na prawdziwego Sługę Bożego, zdemolował pogańską świątynię. Na oczach Sarkisa zabito jego syna oraz 14 towarzyszy, którzy wcześniej zostali ochrzczeni. Gdy perski król dowiedział się, że więzień jeszcze bardziej zacieśnił relację z Bogiem nakazał go od razu zabić. Przed śmiercią Sarkisowi ukazał się Anioł Boży zwiastując otwarte dla niego Królestwo Niebieskie, a po jego śmierci nad ciałem pojawiło się tajemnicze światło.
Wojownik-męczennik należy do najbardziej czczonych świętych w Armenii, gdzie znajduje się jego ciało. Jest patronem młodzieży i miłości, a jego święto wypada na 63 dni przed Zmartwychwstaniem. W ormiańskiej tradycji jest porównywany ze św. Walentym na zachodzie. Zgodnie z legendami Sarkis ma zsyłać ludziom różne wizje, głównie dotyczące miłości, a modlitwy o małżonka za jego wstawiennictwem są szczególnie skuteczne.
♦
 |
 |
 |
 |
| Tradycja: w przeddzień św. Sarkisa pieczenie słonych ciasteczek w Panik (prow. Szirak, Armenia; 15 lutego 2019); Fot. FB Սեդ Քալաշյան | |
W Armenii dzień św. Sarkisa obchodzony jest bardzo uroczyście. Od rana, we wszystkich ormiańskich kościołach pod wezwaniem św. Sergiusza są odprawiane uroczyste msze, po czym następuje błogosławienie młodzieży. Corocznie wśród młodych ludzi organizowane są różne konkursy w kilku kategoriach: miłości do Boga, do ojczyzny, do rodziców, wzajemnej miłości. W mieście organizowane są zabawy, ludzie obdarowują się kartkami z życzeniami i słodyczami.
Drugą tradycją w starożytnej Armenii było to, że dzień wcześniej młodzi Ormianie wystawiali tacę z pochindem (mąka z parzonej pszenicy) na noc na dach lub na balkon. Wierzono, że w noc przed świętem zdarzają się prawdziwe cuda! Św. Sergiusz w towarzystwie aniołów przejeżdża na swoim białym koniu przez niebo, u kogo na tacy zostawi biały ślad kopyt swojego konia, w tym roku ten człowiek spotka swoją drugą połowę.
|
Modlitwa do św. Sarkisa: Աղոթք Սուրբ Սարգիս Զորավարի բարեխոսության։
Կես գիշերին արթնացա, զարմանալի լույս տեսա: Մի ձիավոր լույսն ուսերին գնում էր, ոտքերն ընկա, հարցրեցի՝ ո՞վ ես դու: Ես Ս. Սարգիս զորավարն եմ, Ալբերտոնե քաղաք կերթամ, որդուս անունն է Մարտիրոս, գավազանս է ոսկեղեն, բուրբառս է լուսեղեն: Ով ինձ կաղոթե ու կկանչե, ես նրան շատ կսիրեմ, կպաշտպանեմ և նրա համար արագահաս բարեխոս կլինեմ մեր Տեր և Փրկիչ Հիսուս Քրիստոսի մոտ: Փառք Հորն և Որդուն և Սուրբ Հոգուն այժմ և միշտ և հավիտյան հավիտենից. ԱՄԵՆ:
Ժողովրդական
|