default_mobilelogo
ŚWIĘCI Z KALENDARZA FKiDOP  2020 - LISTOPAD

Kazanie bł. Komitasa, mal. Mario Barberis, 1929,
  kościół św. Mikołaja z Tolentino w Rzymie.
  Fot. ks. Nareg Naamoyan

„Męczennik jedności Kościoła”, błogosławiony Kościoła katolickiego.

Pochodził z rodziny ormiańskiej zamieszkałej w Konstantynopolu. Po ukończeniu studiów zawarł związek małżeński oraz przyjął święcenia kapłańskie. Miał siedmioro dzieci. Pracował duszpastersko w Konstantynopolu, gdzie szybko został mianowany proboszczem ormiańskiej parafii pw. św. Jerzego. Urząd proboszcza sprawował sumiennie. Towarzyszył mu szacunek parafian, których budował przykładem pobożnego i cnotliwego życia. Pod wpływem uważnej lektury Pisma Świętego oraz dzieł teologicznych zbliżył się do Kościoła katolickiego. Porzucił monofizytyzm i w 1696 r. wraz z żoną zadeklarował jedność z Rzymem, pozostając jednocześnie proboszczem ormiańskiej parafii.

W ramach swojej działalności duszpasterskiej usilnie pracował nad zjednoczeniem Kościoła ormiańskiego z Kościołem katolickim. Przysparzało mu to wielu zwolenników, ale także i przeciwników. Ci drudzy coraz silniej występowali przeciwko niemu, próbując pozbawić go życia. 3 listopada 1707 r. został oskarżony o spowodowanie zamieszek i z rozkazu wielkiego wezyra aresztowany wraz z innymi Ormianami, którzy zbliżyli się do katolicyzmu. Po przesłuchaniu, które odbyło się 5 listopada, został skazany na śmierć. Natychmiast poprowadzono go na miejsce stracenia, a wraz z nim dwóch innych Ormian. W drodze na śmierć recytował modlitwy. Gdy przybył na miejsce kaźni, zwrócił się do swoich towarzyszy, aby z odwagą ponieśli męczeństwo. Następnie ukląkł i na głos odmawiał wyznanie wiary. Wtedy kat ściął mu głowę. Gdy to zobaczyli pozostali skazańcy, zaparli się swojej wiary i zostali uwolnieni.

Zwłoki męczennika w stanie nienaruszonym leżały na miejscu stracenia jeszcze przez trzy dni, a wszyscy, którzy je mijali, podziwiali ich piękno oraz zachwycali się ich miłą wonią. Na trzeci dzień po śmierci Komitasa jego najmłodsza córka udała się do wielkiego wezyra i poprosiła o ciało ojca, aby mogła je pogrzebać. Pochowano go z wielką okazałością w grobowcu rodzinnym na cmentarzu ormiańskim. Bł. Komitas przeszedł do historii jako postać niezwykła. Zasłynął nie tylko jako świątobliwy i uczony kapłan, lecz również jako najlepszy kaznodzieja w Konstantynopolu. Pozostawił po sobie kilka dzieł religijnych, napisanych prozą i wierszem.

Wkrótce po śmierci tego męczennika przy jego grobie zaczęły dziać się cuda. Z racji licznych uzdrowień, które zostały wyproszone za jego wstawiennictwem, podjęto decyzję o rozpoczęciu procesu zmierzającego do wyniesienia świątobliwego kapłana na ołtarze. Mimo że akta procesu zawierały opisy licznych uzdrowień, decyzja musiała być odłożona na czas późniejszy. Swojej aktywności proces nabrał dopiero w 1911 r., gdy w Rzymie odbywał się synod biskupów ormiańskich.

Ostatecznie beatyfikacja Komitasa Keumurgiana nastąpiła 23 czerwca 1929 r. Podczas uroczystości beatyfikacyjnych papież Pius XI podkreślił, że ten ormiański kapłan oddał swoje życie w obronie jedności Kościoła. Dlatego można go nazwać „męczennikiem jedności Kościoła”. Ten sam papież również w liście wydanym z okazji jubileuszu pięćdziesięciolecia swojego kapłaństwa, który przypadł w roku beatyfikacji bł. Komitasa, napisał, że szczególną ozdobą tych obchodów i całego roku 1929 było wyniesienie na ołtarze kapłana męczennika, „Ormianina, który wyróżnił się niezwykłą gorliwością – aż do przelania krwi – w dążeniu do jedności kościelnej”.

*

Օրհն. Կոմիտաս Կումուրգյան (1656–1707)՝  նահատակ

Կոմիտասը սերում էր Կոստանդնուպոլսում բնակվող հայկական ընտանիքից: Ուսումն ավարտելուց հետո նա ամուսնանում է և քահանա ձեռնադրվում: Ունեցել է յոթ երեխա: Նա հովվական աշխատանք էր տանում Կոստանդնուպոլսում, որտեղ շուտով նշանակվում է Սուրբ Գևորգ հայկական ծխական եկեղեցու քահանա: Կոմիտասը ջանասիրաբար էր կատարում ծխական քահանայի աշխատանքը: Նա վայելում էր ծխականների հարգանքը, որոնց քաջալերում էր բարեպաշտ և առաքինի կյանքի օրինակով: Սուրբ Գրքի և աստվածաբանական գործերի ուշիմ ընթերցանության ազդեցության տակ նա մերձեցավ Կաթոլիկ եկեղեցուն: Թողեց եվտիքականությունը և իր կնոջ հետ միասին 1696-ին հայտարարեց, որ միասնական է Հռոմի հետ՝ միաժամանակ մնալով հայկական ծխական քահանա:

Իր հովվական աշխատանքի շրջանակներում ջանքեր է գործադրել միավորելու Հայ եկեղեցին Կաթոլիկ եկեղեցու հետ: Ինչը նրան տվեց շատ կողմնակիցներ, բայց նաև մրցակիցներ: Վերջիններս ժամանակի հետ ավելի բարձր էին արտահայտվում նրա դեմ՝ փորձելով սպանել: 1707 թ.-ի նոյեմբերի 3-ին նա մեղադրվում է խռովություն առաջացնելու մեջ և մեծ վեզիրի հրամանով կաթողիկ եկեղեցուն մերձեցած այլ հայերի հետ միասին ձերբակալվում է: Նոյեմբերի 5-ին կայացած հարցաքննությունից անմիջապես հետո դատապարտվում է մահվան: Նրան երկու այլ հայերի հետ միասին անմիջապես տանում են մահապատժի վայր: Մահվան ճանապարհին Կոմիտասը աղոթքներ է արտասանում: Երբ հասնում են մահապատժի վայրը, հորդորում է իր ուղեկիցներին քաջությամբ ընդունել մահը: Այնուհետ, ծնկի է գալիս և բարձրաձայն հնչեցնում հավատքի ձոնը: Այդժամ դահիճը գլխատում է նրան: Երբ մյուս դատապարտյալները տեսնում են դա, ուրանում են իրենց հավատքն ու ազատ են արձակվում:

Նահատակի դին մահապատժի վայրում անշարժ մնում է երեք օր, որպեսզի անցորդները «հիանան» նրա գեղեցկությամբ և հաճելի բուրմունքով: Կոմիտասի մահվան երրորդ օրը նրա կրտսեր դուստրը գնում է մեծ վեզիրի մոտ և խնդրում իր հոր մարմինը, որպեսզի կարողանա հողին հանձնել: Նրան մեծ շքեղությամբ հողին են հանձնում հայկական գերեզմանոցի ընտանեկան գերեզմանատանը: Օրհն. Կոմիտասը պատմության մեջ մտավ որպես արտառոց կերպար: Նա հայտնի դարձավ ոչ միայն որպես սուրբ և բանիմաց քահանա, այլև որպես Կոստանդնուպոլսի լավագույն քարոզիչ: Իրենից հետո թողել է մի շարք կրոնական գործեր՝ գրված արձակ և չափածո:

Սույն նահատակի մահից կարճ ժամանակ անց նրա գերեզմանի մոտ սկսվեցին հրաշքներ կատարվել: Նրա բարեխոսությամբ կատարված բազմաթիվ բուժումների արդյունքում որոշում կայացվեց սկսել քահանային սրբադրման գործընթացը: Չնայած գործընթացի ակտերը պարունակում էին ապաքինման բազմաթիվ նկարագրություններ, որոշումը պետք է հետաձգվեր: Գործընթացն ակտիվացավ միայն 1911-ին, երբ Հռոմում անցկացվեց հայ եպիսկոպոսների սինոդը:

Կոմիտաս Կումուրգյանի բեատիֆիկացումը վերջնականապես տեղի ունեցավ 1929 թվականի հունիսի 23-ին: Բեատիֆիկացման արարողության ընթացքում Հռոմի Պապ Պիուս XI-ը շեշտեց, որ այս հայ քահանան իր կյանքն է տվել ի պաշտպանություն Եկեղեցու միասնության: Ուստի նրան կարելի է անվանել «Եկեղեցու միասնության նահատակ»: Նույն այդ Պապը իր քահանայության հիսուներորդ տարելիցի կապակցությամբ հղած նամակում գրել է, որ այդ միջոցառման և ամբողջ 1929 թվականի հատուկ զարդը՝ քահանա նահատակի սրբադրումն էր. «Հայ, որը եկեղեցական միասնության ձգտման մեջ առանձնացավ աննախադեպ խանդավառությամբ` մինչև արյուն թափելը»:

«Եկեղեցու միասնության նահատակ», օրհնված է Կաթոլիկ եկեղեցու կողմից:
Օրհն. Կոմիտասի քարոզը. Մարիո Բաբերիս, 1929թ., Հռոմի Սբ. Նիկողայոս եկեղեցի:
Լուս.՝ Գերհ. Հ. Նարեկ Ծ. Վ. Նաամոյանի