default_mobilelogo
 

Król Trdat z żoną Aszchen i siostrą Chosrowiducht (malarz N. Owtanan, 1701 r.).

Scena alegoryczna: św. Grzegorz Oświeciciel błogosławi klęczącą parę królewską (Trdat III i Aszchen). W tle widoczny kościół ormiański w Kamieńcu Podolskim.

Wirtualne Archiwum Polskich Ormian,
Galeria obrazów
.

10 lipca 2017
Św. króla Trdata, królowej Aszchen i Chosrowiducht
(Սրբոցն Տրդատայ թագաւորին եւ Աշխէնի տիկնոջն եւ Խոսրովիդխտոյն).

Trzy postacie ważne dla początków chrześcijaństwa w Armenii. Król Trdat początkowo prześladował chrześcijan, ale pod wpływem cudownego widzenia, jakie miała jego siostra Chosrowiducht, zaprzestał prześladowań, uwolnił z lochu Grzegorza, został przez niego uzdrowiony, następnie przyjął chrzest wraz ze swą żoną, siostrą i dworem.
Jako datę chrztu przyjmuje się rok 301. Stąd uważa się króla Trdata jako pierwszego władcę w historii, który przyjął chrześcijaństwo.
Razem z królem Trdatem do grona świętych zostały zaliczone jego żona Aszchen i jego siostra Chosrowiducht.
Królowa Aszchen i siostra króla Chosrowiducht miały ofiarować swoje klejnoty na budowę kościołów. Po śmierci króla Trdata (317) zamieszkały w Garni (z ówczesnego zespołu pałacowego, zachowała się tam stara rzymska świątynia, stanowiąca dziś jedną z turystycznych atrakcji Armenii).

Ci pierwsi chrześcijańscy władcy Armenii nie tylko uczynili krok przełomowy w historii kraju, jakim było przyjęcie chrześcijaństwa, ale położyli też ogromne zasługi w propagowaniu nowej religii, w budowie pierwszych świątyń, we wspieraniu działań misyjnych prowadzonych przez Kościół.

11 lipca 2017
Świętych patriarchów, synów i wnuków św. Grzegorza Oświeciciela: Aristakesa, Wrtanesa, Grigorisa i Daniela
(Սրբոց հայրապետացն' որգտց եւ թոռանց սրբոյն Գրիգորի մերոյ Լուսաւորչին, Արիստակիսի, Վրթանիսի, Գրիգորիսի եւ Գանիէլի).

Grzegorz Oświeciciel miał dwóch synów: młodszego Aristakesa (bezżenny; ojciec wyznaczył go na swego następcę jak głowę Kościoła, gdy sam ok. 320 r. wycofał się do pustelni na Górze Sepuh) oraz starszego Wrtanesa (żonaty, miał dwóch synów Grigorisa i Husika, został patriarchą po śmierci swego brata Aristakesa).
Aristakes i Wrtanes, czyli drugi i trzeci patriarcha Armenii, doznali wielu prześladowań ze strony ówczesnych pogańskich możnowładców i kapłanów, którzy bronili starych pogańskich wierzeń.
Synami Wrtanesa i wnukami Grzegorza byli: Husik (patriarcha Armenii po swym ojcu Wrtanesie, także czczony jako święty) oraz Grigoris (wyświęcony na biskupa dla plemion Iberii i Albanii Kaukaskiej, gdzie poniósł śmierć męczeńską podczas pracy misyjnej; słynne było jego sanktuarium w Amarasie w prowincji Arcach - dzisiejszy Górski Karabach).
W tym dniu czczony jest także Daniel – biskup pomocniczy ustanowiony przez Grzegorza Oświeciciela, który, jak się przyjmuje, był także patriarchą przez kilka miesięcy w 347 r., po Husiku.
Zatem jako pierwsi patriarchowie Armenii są wymieniani: św. Grzegorz Oświeciciel, św. Aristakes, św. Wrtanes, św. Husik, św. Daniel I, Pharen I, św. Nerses Wielki (jego wspomnienie liturgiczne było w ubiegłym tygodniu, 3 lipca). Przewodzili oni Kościołowi ormiańskiemu w latach 301-373.

13 lipca 2017
Św. Elizeusza proroka (Սրբոյն Եղիսէի մարգարէին) - święty Starego Testamentu.

15 lipca 2017
Świetych 12 Apostołów oraz św. Piotra i Pawła (Սրբոց երկոտասան առաքելոցն, եւ գլխաւորացն' Պետրոսի եւ Պօղոսի)

Przyjęto tu brzmienie imion: Trdat (można spotkać pisownię: Tiridates, Tirydates, Tyridates…), Wrtanes (spotykana także pisownia: Wertanes, Wartanes), Aristakes (inna pisownia: Arystaces)… Takie brzmienie jest najbliższe wymowie ormiańskiej i takie przyjął prof. Krzysztof Stopka w książce Armenia christiana, Kraków 2002.

ks. prof. Józef Naumowicz